Όσο υπάρχει ακόμη καιρός - Φίλιπ Λάρκιν

Όσο υπάρχει ακόμη καιρός - Φίλιπ Λάρκιν

 

Το βιβλίο περιλαμβάνει επιλογή 50 ποιημάτων από το σύνολο του έργου του Λάρκιν (112 δημοσιευμένα ποιήματα) και αποτελεί μια αντιπροσωπευτική παρουσίαση της ποιητικής του. Το βιβλίο περιλαμβάνει ποιήματα από το 1945 μέχρι και το 1984 δίνοντας τη δυνατότητα να κατανοήσει κανείς όλη την εξέλιξη της ποιητικής διαδρομής του Λάρκιν. Τα περισσότερα ποιήματα του βιβλίου περιλαμβάνονται σε συλλογές του Λάρκιν ενώ ανθολογούνται και κάποια αθησαύριστα ποιήματα. Μέχρι τώρα, δεν υπήρχαν παρά σποραδικές μεταφράσεις του Λάρκιν στα ελληνικά.

 

Τα ποιήματα του Λάρκιν χαρακτηρίζονται από τον αντι-λυρισμό, τον χαμηλό τόνο και την ειρωνεία τους. Διαβάζοντάς τα κανείς μένει με μια στιφή και μελαγχολική διάθεση, ενώ αρκετά έντονος είναι ο αυτοσαρκασμός, το βρετανικό φλέγμα και χιούμορ. Βασικό θέμα των ποιημάτων του Λάρκιν είναι η καθημερινότητα σε όλες τις εκφάνσεις της. Η ποίηση του Λάρκιν όπως γράφει ο Ρακόπουλος στην εισαγωγή του βιβλίου, αρθρώνεται σε χαλαρά παραδοσιακές φόρμες και για αυτόν τον λόγο η ρίμα έχει κεντρική θέση στον λόγο του. Η προσεγμένη μετάφραση του βιβλίου ανήκει στον Θ. Ρακόπουλο, ο οποίος έχει τιμηθεί με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου ποιητή, για το βιβλίο του, Φαγιούμ.

Δούρβας Α.

Ας είναι αυτός ο στίχος

 

Σου γαμάνε τη ζωή ο μπαμπάς και η μαμά

    Το κάνουν, κι ας μη το θέλουνε, κανονικά.

Σε γεμίζουν με λάθη και μετά

    προσθέτουν και άλλα, για σένα ειδικά.

 

Αλλά τους γάμησαν κι αυτούς στην εποχή τους

     Ανόητοι με παλιομοδίτικα καπέλα και παλτά,

που τον μισό καιρό με ενοχή στρίβαν αυτιά

     και τον υπόλοιπο σφάζονταν αναμεταξύ τους

 

Ο άνθρωπος στον άνθρωπο αφήνει δυστυχία.

     Βαθαίνει αργά, σαν υφαλοκρηπίδα. Νωρίς,

πολύ νωρίς, βγες έξω από τη διαδικασία,

     παιδιά δικά σου να μην κάνεις – κι ας μπορείς. 

 

Χαίρομαι που είμαι εδώ - Άλντεν Νόουλαν

 

Χαίρομαι που είμαι εδώ - Άλντεν Νόουλαν (1933-1983)

Ο Ρόμπερτ Μπλάι αποκαλεί τον Νόουλαν  κορυφαίο ποιητή του 20^ου αιώνα και αυτό καθόλου άδικα. Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται επιλεγμένα ποιήματα από το έργο του Νόουλαν. Η ανθολόγηση, η μετάφραση και το επίμετρο ανήκουν στον Γιάννη Παλαβό, που έχει τιμηθεί με κρατικό βραβείο διηγήματος για το βιβλίο του το Αστείο. Τα ποιήματα του Νόουλαν είναι γραμμένα σε ελεύθερο στίχο αλλά δεν απουσιάζει η αίσθηση του εσωτερικού ρυθμού και της μουσικότητας. 

Πρόκειται για ποιήματα που διαπραγματεύονται την πάλη για ζωή, τη σκληρότητα της ζωής στην ύπαιθρο, τον αλκοολισμό, την αυτοκτονία, την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, την πράξη της γραφής, τον έρωτα, την αγάπη. Η γραφή του είναι απλή, λιτή, άμεση, με έντονο το στοιχείο της  προφορικότητας και γεμάτη εικόνες. 

Η περιγραφή της αγροτικής ζωής στην καναδική ύπαιθρο διανθίζει τα ποιήματα του Νόουλαν με αυτοβιογραφικά ίχνη. Μέσα από τα ποιήματα του περιγράφονται ελάφια, αγελάδες, γουρούνια και η βλάστηση της υπαίθρου, δίνοντας μια αίσθηση οικειότητας στον αναγνώστη και αυθεντικότητας στην έκφραση. 

Τα ποιήματα του Νόουλαν προσεγγίζουν την πραγματικότητα με τρυφερότητα και ευαισθησία ακόμη κι όταν το θέμα τους είναι σκληρό. Πρόκειται για  ποίηση που αξίζει να διαβαστεί.

Δούρβας Α.

Θάνατος ο δεύτερος (2020)- Αντώνης Φωστιέρης

 

Θάνατος ο δεύτερος (2020)- Αντώνης Φωστιέρης

 

Στην ενδέκατη ποιητική συλλογή του, ο Φωστιέρης γράφει ένα βιβλίο για τον θάνατο, τον χρόνο, το τίποτα, το κενό και την ποίηση. Ο τίτλος του βιβλίου προέρχεται από την Αποκάλυψη του Ιωάννη όπως μαρτυρά το μότο του βιβλίου «και ο θάνατος και ο Άδης εβλήθησαν εις την λίμνην του πυρός· ούτος ο θάνατος ο δεύτερος εισίν».

 

Η ποιητική συλλογή του Φωστιέρη έχει φιλοσοφική και αναστοχαστική διάθεση χωρίς όμως να χάνει σε σαφήνεια, ακρίβεια και διαύγεια. Ταυτόχρονα με τη φιλοσοφική διάσταση του βιβλίου εκτυλίσσεται μια θεολογική διάσταση που συνομιλεί με την πρώτη. Η ποιητική συλλογή ξεκινά με τη Μεγάλη έκρηξη από την οποία γεννιέται το νόημα. Στη συνέχεια, ο ποιητής διερευνά την ύπαρξη του θανάτου. Το βιβλίο καταλήγει σε ένα ποίημα τεφροδόχο της ζωής και του νοήματος.

 

Πολυπληθείς είναι οι αναφορές σε αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους όπως ο Παρμενίδης, ο Πλάτων, ο Δημόκριτος και ο Αναξαγόρας φανερώνοντας την πλούσια φιλοσοφική σκευή του ποιητή και την πηγή από όπου αντλεί η ποίησή του τις βασικές προβληματικές της. Ωστόσο, ο Φωστιέρης δεν αναμασά  φιλοσοφικές ιδέες, αλλά επεκτείνει τις ορίζουσές τους, τις μεταπλάθει σε συναίσθημα και υπαρξιακή αγωνία και καθιστά την ποιητική σκέψη εργαλείο ανασκαφής της ανθρώπινης ψυχής.

 

Δούρβας Α.

Ό,τι έγινε. Άνθρωποι και φαντάσματα (2020)- Μαρία Λαϊνά

 

Ό,τι έγινε. Άνθρωποι και φαντάσματα (2020)- Μαρία Λαϊνά

Πρόκειται για το καινούργιο ποιητικό βιβλίο της θεατρικής συγγραφέως και ποιήτριας Μαρίας Λαϊνά που έπεται της συγκεντρωτικής έκδοσης του έργου της με τίτλο "Σε τόπο ξερό (Ποιήματα 1970- 2012)".  Στο νέο βιβλίο της Λαϊνά παρατηρείται μια μετατόπιση στον μέχρι τώρα τρόπο γραφής της, ένα άνοιγμα σε καινούργια γλωσσικά και υφολογικά μονοπάτια. Το βιβλίο της αποπνέει φρεσκάδα και δροσιά παρά το βαρύ του θέμα.

 

Ο τίτλος της συλλογής όπως μας πληροφορεί η ποιήτρια είναι εμπνευσμένος από το βιβλίο, του Χουάν Ρούλφο, Πέδρο Πάραμο. Σε αυτό το βιβλίο ο ήρωας αναζητά τον πατέρα του σε ένα χωριό όπου σταδιακά αποκαλύπτεται ότι όλοι οι συνομιλητές του είναι εδώ και χρόνια νεκροί.

 

Στο βιβλίο της Λαϊνά εκτυλίσσεται μια συνομιλία μεταξύ ανθρώπων και φαντασμάτων. Πρόκειται για ένα βιβλίο με θέμα την απώλεια, τη θλίψη, τον θάνατο με τρόπο όμως τρυφερό και ευαίσθητο. Η μελαγχολία αισθητικοποιείται,  η απώλεια γίνεται αφορμή για δημιουργία και συνομιλία, το πένθος αποτελεί πηγή ηρεμίας και στοχασμού.

 

Τα ποιήματα της Λαϊνά διακρίνονται για τη λιτή και αφαιρετική γλώσσα, την αμεσότητα και την έντονη προφορικότητά τους. Τα ποιήματά του βιβλίου παίρνουν τη μορφή θεατρικού μονολόγου και κάποιες φορές διαλόγου, επιτρέποντας να μας αποκαλυφθεί με καθαρότητα τι διαμείβεται μεταξύ ανθρώπων και φαντασμάτων στα διάκενα της γραφής. Ο λόγος της Λαϊνά είναι κρυστάλλινος και διαυγής.

 

Στο πρώτο ποίημα του βιβλίου η ποιήτρια στήνει το σκηνικό στο οποίο θα εξελιχθεί η συνομιλία με την απώλεια. Στη συνέχεια, οι εναλλαγές μεταξύ ανθρώπων και φαντασμάτων, η εναλλαγή των εποχών και το πέρασμα του χρόνου δημιουργεί ένα όμορφο αίσθημα ροής μέσα σε κομμάτια μνήμης που αναδύονται για να ξαναχαθούν. Στο τελευταίο ποίημα της συλλογής, η ποιήτρια καταβάλλεται από τον πόνο και το αηδόνι που τόσο μας δρόσισε την ψυχή, με το αειθαλές του κελάηδημα, θα αποσυρθεί σιωπηλό απ’ την ποιητική σκηνή.

Δούρβας Α.